Articles

Izučavanje, shvatanje i prihvatanje autorskog rukopisa jedne ličnosti može da bude jednostavno i tečno kao kad ste u kafu stavili tačno onoliko šećera koliko treba, ili naprotiv, uz konfuzan pogled koji bi moj deda uputio jednom modernom telefonu.

Svaka individua pod uticajem beskrajnih nijansi boja unutrašnjeg i spoljašnjeg svijeta ima svoj jezik, nekad čak ni uputstva ne pomažu. Dok smo živi nećemo naučiti sve odgovore, ali tu smo da učimo kako da postavimo prava pitanja. Zbog nečijih vizija i njihovih realizacija i opčinjavajućeg uticaja koji može da se desi vrijedi truditi se više, izraziti se. Kako bismo inače mogli da se zaljubljujemo?

Ljubav na prvi pogled se dešava kada složite Rubikovu kocku u rekordnom vremenu uz ''aha'' momenat. Kad ste se zaljubili u nečiji način izražavanja, našli ste djelić nečega što imate u sebi.

Prateći Gondrijev (Michel Gondry) autorski rukopis, našla sam svoje boje i vidjela kakav alat mogu da budu.

Njegov stil je lako prepoznati. Zamislite kako je neki moćni direktor banke ustupio svoj položaj jednom djetetu od četiri godine da proizvodi novčanice sa Diznijevim (Walt Disney) likovima i našli ste gondrijevsko.

Ovaj Vizionar je gledao kako drugi rade da bi radio drugačije. Ne treba praviti grešku i osuditi ga na namjernu bitku s klišeom. Kad bi umjetnici navikli da se koriste sličnim pristupom, svi bi mi bili daltonisti. Očuvanost njegovog dječijeg pogleda na svijet direktno izaziva dobroćudnu naivnost, jednu od glavnih sastojaka za izvornu kreativnost. Miris i ukus radoznalosti, uz eksperimentisanje bez straha, održavaju nepredvidivost njegovog rada dok istovremeno saopštavaju univerzalno značajne ishode.

Njegovom načinu pripovijedanja priče možete uvijek da povjerujete i osjetite toplinu sigurnosti. Repeticijom određenih elemenata praćenih dekorom optičkih iluzija i akrobacije logike stvara se djelo koje pratite zabavljajući se i razotkrivajući sve vizuelne metafore. Još jedna bitna karakteristika njegovog načina razmišljanja je stalna upotreba svijeta snova, kraljevskog ulaska u nesvjesno. Istraživanje podsvjesnog je idealna komponenta u njegovom stilu upravo zbog nepredvidivog karaktera priče razvoja likova i same poetike. Takav kontekst podvlači svemogućnost mašte, poigravanja univerzalnim i individualnim filozofijama života, gdje je gledaocu data šansa da kreira odgovor na svoje pitanje bez straha od greške. Perspektiva koju nam Gondri dočarava je ona gdje možemo svaku Baba Rogu da ubijemo ako upalimo svijetlo! Razlog zbog kojeg sam veliki poštovalac ovakve vizije je upravo to što treba konstantno da budemo svjesni da svaki izbor – veći ili manji – treba da bude načinjen uz poštenu dozu straha onoga što je rezultat kontrasta kroz koji se uče životne lekcije, ALI nikako bez zabave i uviđanja čudesnog.

METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA

Predmet istraživanja:

Proučavanje autroskog rukopisa Mišela Gondrija sa stanovišta rediteljskog pristupa različitim formatima vizuelnog istraživanja: dugo/kratkometražni filmovi, muzički/reklamni spotovi. Polazeći od estetike istraživanja, u navedenim formatima odabrani Autor se autentično predstavio i stekao globalnu publiku – kako na planu popularnosti, tako i vrsne kritike.

Ključne riječi: rukopis, autor, autorski reditelj, umjetnost, film, opus

RUKOPIS

Poput otiska prsta ili DNK, rukopis označava svakog čovjeka kao jedinstvenog i neponovljivog pojedinca. Kao što nema dva ista otiska prsta, dvije iste šare u oku, tako nema ni dva ista rukopisa. Nauka koja proučava rukopis zove se grafologija i dijeli se na sudsku – koja je zanat ili vještina utvrđivanja identiteta osobe na osnovu rukopisa, koja se koristi u kriminalistici – i psihografologiju, nauku dijagnostikovanja psiholoških karakteristika.

Otisak duše.
 Jedna od opštijih teorijskih postavki filozofije i psihologije je da se duh ispoljava u svemu što čini, a druga – koja je s njom povezana – da se rukopis može tumačiti kao jedan vid ekspresivnog ponašanja. Prednost grafologije je što rukopis ostavlja trajan trag pa su, samim tim, moguće nove analize od strane većeg broja različitih grafologa i psihologa. Grafološka analiza rukopisa, odnosno dešifrovanje dubinskih crta, stavova i vrijednosti ličnosti je složen, višefazni proces – kaže prof. dr Zorica Matejić-Đuričić čija je studija "Otisak duše" , posvećena svestranoj analizi rukopisa, odnosno čitanju karaktera.

Prema Oxford rječniku: Lični, poseban način pisanja

Prema Larousseu: Poseban način pisanja, individualni način pisanja; način podvlačenja neke linije, crtanje

AUTOR

Prema Oxford rječniku: osoba koja kreira ili otpočinje nešto, posebno plan ili ideju.

Prema Larousseu: tvorac nečega, odgovoran za neko djelo; izumitelj, počinitelj, autor književnog umjetničkog djela itd. priznati autor, autor filma.

Prema Jovanoviću: (lat. auctor, tvorac, začetnik) – pisac, tvorac nekog književnog, naučnog ili umjetničkog djela; pronalazač

AUTORSKI REDITELJ

Wikipedia: Termin nastao u filmskoj kritici, 50-ih godina XX vijeka. Ovaj termin podrazumijeva da je film jednog reditelja ili rediteljke refleksija njegovog ličnog kreativnog pogleda na temu filma, film i umetnost uopšte kao i da je on ili ona primarni stvaralc istog. U engleskom jeziku je za izraz autorski reditelj prihvaćena francuska riječ za autora – auteur. To je posledica činjenice da su ovaj termin i ovakav pogled na film nastali u Francuskoj.

UMJETNOST:

Wikipedia: Umetnost je ljudska delatnost ili proizvod ljudske delatnosti koja ima za cilj stimulisanje ljudskih čula kao i ljudskog uma i duha; prema tome, umetnost je aktivnost, objekat ili skup aktivnosti i objekata stvorenih sa namerom da se prenesu emocije ili/i ideje. Osim ove definicije, ne postoji ni jedna druga opšteprihvaćena definicija umetnosti, s obzirom da je definisanje granica umetnosti subjektivan akt, a potreba za umetnošću se obično naziva ljudskom kreativnošću.

Prema Vujakliji: Ars (lat. ars) – umjetnost, vještina, zanat, posao, teorija umjetnosti ili nauke.

Prema Larousseu: Umetnost – nepristrasno i idealno izražavanje lepog, skup kreativnih ljudskih radnji koje prevode to izražavanje; bilo koja oblast u kojoj se ispoljava estetska, umetnička kreativnost.

Prema Oxford rječniku: Art – izraz ljudske kreativnosti, talenat, posebno u vizuelnoj formi; primjer izražavanja kreativnog talenta.

FILM:

Larousse: Film – delo koje ima dug proces proizvodnje u čijem stvaranju učestvuju raznovrsni profesionalci.

Klajn: Film (engl. film opna, membrana) – celuloidna traka foto ili kinematografsko snimanje, dokumentarno ili igrano delo snimljeno na takvoj traci ili u kakvoj drugoj tehničkoj delatnosti.

Vujaklija: Film (engl. film) – tanka i nježna korica, opna u fotografiji; duga traka od celuloida na koju se brzo snima, jedna za dugom, vrlo mnogo slika koje predstavljaju scensku celinu (filmski komad).

Jovanović: Film (engl. film) – dugačka traka od celuloida na koju se brzo snima, jedna za drugom vrlo mnogo slika koje predstavljaju scensku cjelinu.

Oxford rječnik: Film – priča, usnimljena kao niz pokretnih slika sa ciljem da budu prikazane na televiziji ili u bioskopu.

OPUS

Prema Oxford rječniku: umjetničko djelo na posebno visokom nivou; sve muzičke kompozicije jednog autora, poređane po redosledu nastanka.

Prema Jovanoviću: (lat. opus) – djelo, knjiga, spis; cjelokupno djelo jednog stvaraoca.

Prema Klajnu: (lat. opus) – cjelokupno stvaralaštvo nekog umjetnika ili naučnika.

CILJEVI ISTRAŽIVANJA:

Cilj ovog istraživanja je pokušaj uspostavljanja kriterijuma za identifikovanje autorskog rukopisa u umjetnosti pokretnih slika:
1. analiza autorskog opusa
2. utvrđivanje ličnih osobenosti i spoljnih uticaja koji oblikuju autorski rukopis
3. definisanje autorskog rukopisa

HIPOTEZE ISTRAŽIVANJA:

1. Mišel Gondri je ludi naučnik u svijetu pokretnih slika – pionir je više tehničkih majstorija koje se danas koriste u svijetu filma i televizije.

2. Do realizacije maestralnih vizuelnih rješenja Gondri dolazi inovacijama, eksperimentisanjem i improvizacijom.

3. Rediteljski opus Gondrija sadrži djela od animacije i kratkog filma, preko muzičkih spotova i reklama, do dugometražnog filma – nadrealizam, snovi, djetinja naivnost i zrela odlučnost su okviri u kojima stvara.

4. Mišel Gondri je jedan od najoriginalnijih autora današnjice sa lako prepoznatljivim potpisom.

METODE ISTRAŽIVANJA:

Istraživački ciljevi rada ostvaruju se metodama:

teorijska metoda – primjenjuje se tokom definisanja ključnih riječi; uspostavljanja konteksta za predmet istraživanja; proučavanja različitih klasa autorskog opusa, kao i pojedinačnih filmskih ostvarenja Mišela Gondija.

komparativna metoda – kod preispitivanja sličnosti i razlika izmedju odabranih umjetničkih djela Gondrija.

metoda klasifikacije i analitičko-interpretativna metoda – naučne metode u procesu uspostavljanja kriterijuma za identifikovanje autorskog rukopisa u umjetnosti pokretnih slika.