Lucidno FILM U VRIJEME PANDEMIJE KORONAVIRUSA / FILM AT THE TIME OF CORONAVIRUS PANDEMIC
NORTH MACEDONIA
GENA TEODOSIEVSKA, film critic, director of ICFF Manaki brothers, Bitola
This pandemic situation had caused a tremendous gap in my work as a Festival director and festival programmer. It “kicked” me hard in my film lover passionate heart, and in my professional dedication at the film as art and industry, as well. The final results are that maybe, just maybe, even the ICFF Manaki Brothers is scheduled for September, will be postponed, or modified in the sense of screenings, selecting or viewing. Having in mind that this very festival is quite specific, where the artistic work of the cinematographers in the film is observing, evaluating, I am not sure that the screen of the PC is the appropriate “place” for watching it. That is a major concern of mine. The viewing of other content could be suitable, although personally I am not a big fun of watching films on the computer. I use this method for the first impression only, but my final decision as a film selector and festival programmer, needs to be made after watching it on a big screen, where the festival film belongs to. The festival means be together with the film in a nice dark room, to feel it, enjoy it, to celebrate films together with filmmakers, to be curious, to wait for the tickets at the cinema theatres, to wait to enter with friends, to talk about it. Everything is about the life of the film that we carry with us, long after we are out of that cozy dark room. Film contains the essence of life, and if we are deprived of such essence, the emptiness will be enormous.
This situation will affect the film industry in general, unfortunately for a long time, after the pandemic crises will be gone, that is my feeling. The film is an art form that needs a closeness, relations, cooperation, and more important for a national film, continuity,. I am talking about the countries with low production capacity, as North Macedonia is. If we miss continuity, it will be more then impossible to maintain the standards with others, more organized film industries.
Yes, there are some film forms, specially animated ones that can perhaps be done in a kind of solitude, but I am not sure that all processes can be done in some lonely place, or only with few film workers.
I can’t see any positive outcome from all of this. The writers of film scenarios, I suppose, can have their spare time to create/write a new film script, we can start talking about the strategies at the time of crises, lockdowns. We should try to see something more, something else in old movies. I am doing that.
DEJAN DIMESKI, Director of Photography
Pandemija Korone virusa je delovala veoma loše na rad svih stvaralaca koji rade na filmu, pa tako je i na moj rad kao autor. U fazi pred-produkcije i produkcije je potpuno stalo, ceo proces i n eznam kako ćemo to produžiti dalje, jer niko ne zna kako će se sve ovo završiti i koliko će da dugo traje. Prošle godine sam radio tri velika projekta, od koji jednu igranu seriju u Rusiji. Finalna montaža te serije se završila krajem februara, pa sam na postprodukciji-(color grading) trebao da odem sredinom marta. Kako se sve polako zatvaralo, nisam otišao na postprodukciju u Moskvu, ali zato sam mogao sve to rešiti preko neta koji dozvoljava da radimo od kuće. Tako da, što se tiče post-produkcije možemo kao autori da odradimo svoj posao.
Jedno znam , da posle ove pandemije neće biti sve isto kako je bilo I kako smo radili ranije, bar još jedno godinu do dve od sada, bar ne kod nas i u našem region. To temeljim na tome što smo mi finansijski veoma slabi da izdržimo sve to.
Regionalna kinematografija biće u velikoj krizi, jer naše države još sad najavljuju mere gde će da krate novac na svaki segment u budzetima pa tako i finansiranje za film kako bi održali ekonomije i stabilnost države. Mada ja se lično sa tim ne slazem, jer ovih dana izolacije najgledani filmovi na televiziji su upravo domaćii filmovi koji se prikazuju i koji su naišli na veoma dobar prijem kod gledalaca pored malih ekrana. To samo dokazuje da ljudima treba film i to domaći ili filmovi i serije iz regiona. Jer, kad bioskopi i teatri ne rade i svi su u totalnom bankrotu, onda TV, razne filmske platforme i socijalne mreze ostali su sami da prikazuju filmove i da malo relaksiraju narod od dnevno-političkih tema.
Da zaključim, da sve ovisi o filmskim fondovima/centrima i svi filmski radnici i filmski autori treba da uspemo da zadržimo i sačuvamo film. Jer može se lako desiti da naše države ukinu fondove/centre i da opet vrate finansiranje preko ministarstva kulture. Jer će sad na početku posle krize da skrate budzet, pa će sledeće godine da skrate još malo i, na kraju, će postaviti pitanje da li nam uopšte trebaju fondovi/centri da finansiraju film. Što se tiče festivala, kod nas stvari stoje tako da ne znamo kako da održimo naš najstariji festival filmske kamere Braka Manaki jer je nemoguće da se u ovim uslovima održi. To se dešava i sa svim festivalima koji su imali već zaključenii program širom Evrope i šire, a ipak su otkazali održavanje samih festivala.
Imaće veliki uticaj, zato što niko u svetu ne radi ništa, ne snima se i ne prikazuju se filmovi po bioskopima. To će da smanji finansije više od 60% do 80%, a to će se osetiti u drugoj polovini 2020. i prvoj polovini 2021. godine. Filmski autori stagniraće u realizacii svojih projekata i odložiti za bolja vremena. Karantin pomaže da se malo razmisli kako da se promeni način snimanja na setu i rad celokupne ekipe koja realizira film.
Da, desiće se pozitivno. Postaćemo ozbiljnii i više cemo pripremati filmove pre nego što krenemo u realizaciju projekta. Naučićemo se raditi sa manje novca. To govorim o našim regionalnim kinematografijama (ne da smo do sad radili sa puno novca). Možda da projekte više palniramo realizirati od maja do septembra, kako bi izbegli branove raznih gripova i nedaj-bože pandemija, a samim tim i prekid snimanja filmova.
Mi moramo snimati filmove jer to najbolje radimo i zato smo kvalifikovani.
ANETA MATOVSKA, production coordinator & festival coordinator
Пандемијата го погоди секого во филмската индустрија и тоа секаде во светот. Сите снимања на филмски и телевизиски проекти, реклами и слично се прекинати и плановите се одложени на неодредено време. За жал повеќето филмски работници се со статус на слободни уметници или филмски работници, па ова претставува голем финанскиски проблем за нив. Филмските продукции кои почнале да развиваат проекти е соочени со проблемот на невозможно дефинирање на започнување на веќе развиените проекти или невозможност за пласирање на проектите кои се во развојна фаза и барање копродукции поради одложувањето или целосното одкажување на филмските фестивали. Иако се прават различни нови пристапи за онлајн платформи за пласирање на нови проекти.
Сите сегменти на филмската индустрија се запрени со работа, освем можеби пост продукцијата во мал обем. Но имајќи го предвид запирањето на дистрибуцијата, затворањето на кината, одложувањето или целосното откажување на филмските фестивали невозможно е и пласирање на веќе готовите проекти.
Какви се ќе бидат штетите и колку ефектите на пандемијата ќе бидат долгорочно може да ни покаже само времето.
Со оглед на целосниот прекин, ќе има големо влијание. Но верувам дека се работи на изнаоѓање решенија за надминување на кризата во филмската индустрија. Има некакви идеи за започнување снимање за скоро време со одредени карантински услови и протоколи за цела филмска идеја, но тоа не ќе може да го дозволи буџетот на секој проект.
Се надевам дека секое зло носи и некое добро и дека од оваа пандемија ќе излезе некоја подобра, покреативна и похумана филмска идеја, а и реализација
