Festivals 10. UnderhillFest – 2. - 9. jun 2019., Podgorica
Univerzalne urgentne teme
Međunarodni festival dugometražnog dokumentarnog filma UnderhillFest već deset godina predstavlja presjek izuzetno značajnih i umjetnički vrednovanih dokumentaraca. Podgorička publika je od 2. do 9. juna 2019. pogledala 22 filma, različite dokumentarne priče podijeljene u tri selekcije - međunarodnu, regionalnu i vantakmičarsku. I ove godine selektor filmova bio je Vuk Perović. Misija desetog UnderhillFesta je postignuta – svako veče košarkaški teren u Njegoševom parku je bio prepun, a kiša nije spriječila više od 500 ljudi da dođe na otvaranje festivala.
U čast desetogodišnjice festivala, pokrovitelj glavnih nagrada u međunarodnoj i regionalnoj selekciji je Filmski centar Crne Gore. Tročlani žiri Rada Šešić, Hrvoje Mabić i Ivan Bakrač odlučili su da nagradu Maslačak u međunarodnoj kategoriji dobije film ,,Midnight family” Lukea Lorentzena.
„Uz veoma precizan stil i neizvjesnost koja titra tokom 90 minuta, autor uspjeva da bez stroge kritike, već prosto pružajući gledaocima problematičnu istinu, dočara život jedne porodice koja nema izbor i prostor za moralna preispitivanja u socijalnom okruženju koje se raspada ali ipak nastavlja da funkcioniše kao takvo“, stoji u saopštenju žirija.
Maslačak u regionalnoj kategoriji pripao je filmu ,,Srbenka” Nebojša Slijepčević.
“Film ‘Srbenka’ u svim svojim aspektima je impresivan; od rafiniranog filmskog pristupa jednoj vrlo osjetljivoj ljudskoj prici - koja je koliko individualna toliko i univerzalna - do znalačkog, istinski majstorskog postupka režije, izvrsne filmske fotografije, precizne montaze pa do relevantnosti pitanja koja ovaj film hrabro otvara u društvu ne samo tamo gdje je film napravljen nego u cijeloj regiji”.
Specijalno priznanje žirija u međunarodnoj kategoriji dobio je film ,,Lake lekcije” autorke Dorotty Zurbó. Specijalna priznanja u regionalnoj selekciji pripala su autorima filmova ,,Taurunum boy” Jeleni Maksimović i Dušanu Grubinu, kao i Goranu Deviću za ostvarenje ,,Na vodi”. Nagradu publike 10. UnderhillFesta dobio je film „Dani ludila“ Damiana Nenadića.
Predsjednica žirija Rada Šešić je pohvalila ukupnu selekciju u obije takmičarske kategorije. Selekcije su, kako ističe, donijele inspirativne, relevantne i sinematički kompleksne filmove.
„ Nije nam bilo nimalo lako odlučiti ko su pobjednici. Kada je selekcija slabašna i tanjušna, žiriju je uvijek lak posao, a mi smo se dugo pitali da li griješimo ako nagradu damo jednom, a ne drugom filmu jer obje selekcije sadrže zbilja bilo jako puno snažnih, hrabrih, precizno i znalački ostvarenih filmova. Većina reflektira aktualni život oko nas, dotiče se urgentnih tema - političkih i socijalnih pitanja no ostvareni su na takav način da su univerzalni i vanvremenski“, naglasila je Šešić.
U regionalnoj selekciji, osim nagrađenih filmova, prikazani su “Pozdrav iz slobodnih šuma” Iana Soroka, “Sinovi smo tvog stijenja” Ivana Salatića, “Kameni govornici” Igora Drljače, “Majči” Josipa Lukića i “Wongar” Andrijana Stojković.
U međunarodnoj selekciji je bilo osam filmova, a osim nagrađenih, za nagradu Maslačak takmičili su se i “Bergman - godina života” Jane Magnusson, “Putinovi svjedoci” Vitalya Manskya, “Dobrodošli u Sodomu” Kristijana Krunsa i Floriana Weigensamera, “Izbačeni” Fredrika Gerttena, “Rođena u Evinu” Marjam Zare i “Scheme Birds” Ellen Fiske i Ellinor Hallin.
Pet filmova je bilo u vantakmičarskoj selekciji: film o Leonardu Koenu “Ptica na žici”, za koji je dugo smatrano da je zauvijek izgubljen, “RBG” Betsi Vest i Džuli Koen koji se bavi životom i karijerom osamdesetpetogodišnje Rut Bader Ginsburg, sudije Vrihovnog suda SAD, “Tužioci” Leslie Thomas, “Carmine Street Guitars” Rona Mana i „Velo Visionaries“Kristin Tieche.
U okviru 10. UnderhillFesta, već četvrtu godinu za redom, održan je trodnevni program “U fokusu”, koji Festival realizuje u saradnji sa Centrom za ženska prava. U ovogodišnjem izboru, publika je u Narodnoj biblioteci “Radosav Ljumović” pogledala tri filma: “RBG”, “Rođena u Evinu” i “Scheme Birds” i učestvovala u pratećim diskusijama, a gosti su bili: Emilija Durutović, prva žena koja je izabrana za sudiju Vrhovnog suda u Crnoj Gori, Tea Gorjanc Prelević, direktorica NVO “Akcija za ljudska prava”, psihološkinja Anđela Novaković i učenici Gimnazije iz Danilovgrada,
Na 10. UnderhillFestu realizovan je i edukativni program - DOKUŠKOLA - škola dokumentarnog filma za završne razrede srednjih škola. Polaznici su bili učenici podgoričke i danilovgradske gimnazije, a radionicu je u Mtel Digitalnoj fabrici vodio Rajko Petrović. Na zatvaranju festivala prikazana su tri kratka filma polaznika Dokuškole: ,,Beton”, ,,Čips” i ,,Generacija Z”.
I ove godine na UnderhillFestu u prostorijama Fondacije Petrović Njegoš u dvorcu kralja Nikole održan je CIRCLE - program koji okuplja autorke i producentkinje dokumentarnih filmova iz zemalja Jugoistočne Evrope, koje su uz saradnju sa renomiranim mentorima imali priliku da razvijaju projekte koji imaju međunarodni potencijal. Mentori su bili Rada Šešić - rediteljka, selektorka značajnih filmskih festivala, Brižit Ošea - direktorka Co-Pro Marketa DOK Leipzig filmskog festivala; Simona Nobile - scenaristkinja, ekspertkinja MEDIA fonda i predstavnica međunarodne organizacije EWA; Tamara Kotevska – korediteljka filma “Zemlja meda”, ovogodišnjeg višestrukog pobjednika Sundance festivala i Oliver Sertić, producent nagrađivanih filmova, distributer i direktor Liburnija film festivala.
Miroslav Minić
