Treće izdanje revije muzičkog dokumentarnog filma Rokumentarni dani nastavlja dobru tradiciju sjajne filmske selekcije, zanimljivih predavanja i tribina, uz nezaobilazni prateći program Bazara umjetnosti i koncerata, ali novitet ove godine je da se festival, osim u Nikšiću, istovremeno održao i u Podgorici, što je obradovalo podgoričku publiku. U KIC Budo Tomović, u Sali Dodesta 23. maja su prikazane tri snimljene epizode fenomenalnog serijala “Glasba je časovna umetnost.” Serijal se bavi kultnim albumima slovenačke muzičke scene. Do sada su snimljeni filmovi o albumima Pankrta, Laibacha i Buldožera. Film o Pankrtima je snimljen 2006 dok su druga dva dijela snimljena posljednjih par godina i sva tri čine zanimljivu cjelinu. Sa prisutnima se družio scenarista sve tri epizode serijala, Igor Bašin, koji je narednog dana u Nikšiću održao i inspirativno predavanje "Bori se za svoju muziku!"
“Prvi film je o debitantskom albumu Pankrta “Dolgcajt” iz 1980, drugi o ploči Buldožera “Pljuni istini u oči” iz 1975, a najnoviji da tako kažem je o prvom izdanju Laibacha u nekadašnoj Jugoslaviji iz 1985. Karakteristika našeg serijala je da su to filmovi koji u stvari uzimaju u percepciju cijeli album od početka do kraja, dakle kad počne da se vrti ploča počinje priča o samom albumu i umjetnicima koji su zaslužni za njega, u kakvoj situaciji je nastao, koje su bile prilike i neprilike tokom rada na njemu i kakav je uticaj neke vrste na slušaoce ostavio. Prošle godine sam tako već imao na Rokumentarnim danima Buldožere, ali smo ove odlučili da prikažemo sva tri filma, jer to je na neki način priča o tri vjerovatno najznačajnija albuma slovenske rok scene, kao i na području bivše Jugoslavije”, objasnio je Bašin.
Bašin je podijelio sa prisutnima u sali KIC-a istinu da ovaj serijal teško da može biti završen zbog broja kvalitetnih albuma o kojima bi valjalo ispričati priču. Podijelio je i ideju da bi rado ušao u devedesete, te da postoji spisak albuma na kojima bi on i ekipa rado radili, a probao bi i razviti priču o prvom slovenačkom hip hop albumu.
Osim slovenački filmova, publika u Nikšiću je imala priliku da vidi i ostvarenja iz Srbije (E Play video dnevnik, Vojvođanska strip priča, Vojvođanska rok priča), Hrvatske (Dok nas glazba ne rastavi o sastavu Mnogi Drugi i Ogenj Folk rok stori). Što se tiče crnogorske muzike, prikazani su filmovi koji prate festivalski život naše zemlje kroz after movie Lake festa, Party busa, Rock New Year i Bedem festa.
Ovo izdanje su obilježili i dva sjajna filma, dodajući novu dimenziju početnoj misiji festivala: Rumble - Indians Who Rocked the World i Okupirani bioskop.
Nagrađivani dokumentarac Rumble – Indians Who Rock the World kanadske produkcije istražuje uticaj Indijanaca na muzičku scenu SAD-a i otkriva ko su najveća imena rokenrola sa indijanskim korjenima i kako su Indijanci pomogli u definisanju rock and roll evolucije 60tih i 70tih. Film su režirali Catherine Bainbridge i Alfonso Maiorana, i priču počinju sa Link Wrayem o kome svoje stavove sa gledaocima dijele: Steven Van Zandt, Wayne Kramer iz MC5, Slash, kritičar David Fricke.
Gitarski instrumental "Rumble" koji je snimio Link Wray 1957. godine je za modernu rok muziku isto što i monolit za primate “Dawn of Man” dijela filma “2001: A Space Odyssey.” Naravno, Chuck Berry je izmislio rifove i pogled na svijet rock ‘n rolla, ali je Wray svojim tonom nadogradio cijelu priču, pa ne čudi što upravo njemu za svoj izraz duguju Hendrix, hard rock, heavy metal… On je i lansirna rampa ovog filma o američkim starosjediocima (ovdje nazvanim ‘Indijancima’ iz razloga koji postaju jasniji kako se film razvija) i njihovom uticaju ne samo na rokenrol, već na američku muziku uopšte. Kako je naglašeno više nego jednom, muzika Šoni, Čokto, Apač, Mohawk i mnogih drugih indijanskih plemena je u principu prva američka muzika. Miješanje rasa između afroamerikanaca i Indijanaca rezultiralo je kombinacijom afričke i indijanske muzike koja je sebi prokrčila put u kolektivnoj kulturnoj svijesti. Između ostalih stvari, film uspjeva da održi tezu da je indijanska tradicija isplivala u muzici Charlie Pattona, jednog od divova Delta bluza. Među brojnim nagradama, ovo ostvarenje dobilo je i Sundanceovu nagradu World Cinema Documentary Special Jury Award for Masterful Storytelling.
Drugi film, Okupirani bioskop, režiserke Senke Domanović, je srpsko-hrvatska koprodukcija, koja podsjeća koliko je bitno osvajanje slobode. Ovo fenomenalno ostvarenje prati proces „okupacije“ beogradskog bioskopa “Zvezda”, koji su 2014. gerilskom akcijom okupirali mladi aktivisti. Film dokumentuje sve ono što se dešavalo, a što javnost kroz medijske izvještaje nije mogla da sazna. Različite društvene grupe ujedinile su se sa namjerom da skrenu pažnju na kriminalnu privatizaciju beogradskih bioskopa. Svi su imali istu namjeru – da mijenjaju stvarnost u kojoj žive, međutim, ideje o tome kako bi ta stvarnost trebalo da izgleda nisu bile iste…
Domanovićka je izjavila da joj je osnovna namjera bila da film bude edukativan i razumljiv i da na pošten način oslika sve pojedinačne i grupne pozicije. “Pokret možda jeste percipiran kao neuspješan za jedne, za druge je bio uspješan, a istina je negdje na pola. Okupacija Zvezde jeste donijela i dobre stvari, recimo pitanje privatizacije i načina na koji su se u Srbiji privatizovale fabrike, firme itd. Sa druge strane, svhvatili smo do koje mjere smo opljačkani i upropašćeni kao društvo”.
Osim filmova, Rokumentarni dani su kao i prethodnih godina ponudili prateći program u kom se našao tradicionalni Bazar umjetnosti, predavanje Igora Bašina, tribina na temu « Osvajanje slobode », u kojoj su učestvovali teoretičar umjetnosti Luka Rakojević, direktor KC Punkta Milivoje Krivokapić i pozorišni režiser Zoran Rakočević. U muzičkom dijelu programa, učestvovali su: DJ Biggor, Ana Ćurčin, Off Duty i FM Mirda.

CL