21-23

U relativno ranoj fazi njene karijere kao režisera, Agnes Kocsis je već pokazala određenu dozu elastičnosti u stvaranju njenih flmova, naglašavajući dobrobiti njenog uradi-sam pristupa stvaranju filmova. Sa kreativnošću, entuzijazmom i ubjeđivanjem, uspjela je da napravi svoje kratke kao i svoja prva dva igrana filma, tako što je sama uspjela sakupiti većinu sredstava za budžet samih ostvarenja. Njene originalne ideje kao i njena organizacija su svakako bili razlozi zbog čega su njeni filmovi bili podržani, dok ona nastavlja tradiciju jedinstvenog i originalnog filma iz Mađarske koju su u prošlosti započeli István Szabó, Miklós Jancsó, Péter Bacsó i nešto skorije Béla Tarr. Njeni kratki filmovi i igrana ostvarenja su osvojili mnogobrojne nagrade na filmskim festivalima, a naročito njen igrani prvijenac „Svijež vazduh" (Friss levegö, 2006) koji je osvojio Zlatni iris za najbolji film na Evropskom festivalu filma u Briselu kao i FIPRESCI nagradu kritike na Internacionalnom filmskom festivalu u Varšavi. Njen sljedeći igrani film, koji izlazi četiri godine nakon, Pál Adrienn (2010) osvojio je Un Certain Regard FIPRESCI nagradu na 63. filmskom festivalu u Kanu. Ovaj niz uspjeha je propraćen i na drugim festivalima u Evropi sa nagradama za režiju, kinematografiju, kao i ekumenskom nagradom i nagradom za glumicu Evu Gabor.

U ovom intervjuu, Agnes odgovara na hronološki koncipirana pitanja koji se tiču razloga iz kojih je odlučila da postane režiser od rane dobi, o njenim uticajima, obrazovanju, istraživanjima kao i o njenom jedinstvenom pristupu filmu. Još od njenog prvog kratkog filma Razvrstana slova (Szortirozott levelek, 2000), koji je osvojio nagradu Najbolji kinematograf (Gergely Pohárnok) kao i specijalnu nagradu za Agnes na Mađarskoj nedjelji filma, u njenim filmovima su utisnuti prikazi osamljenih ljudi sa margina društva, fokusirajući se posebno na pojedinca koji gradaciono postaje otuđen od ljudskh odnosa, često nalazeći utočište u bizarnim interesovanjima koji služe kao utjeha za samoću.

Ágnes takođe otvoreno govori o uslovima u kojima se žive i stvaraju režiseri u Mađarskoj danas, koji uprkos tradiciji same zemlje i pohvalama kritičara kako domaćih tako i međunarodnih, prikazuju stvarnost nedostatka državnog finansiranje, kako za nju, tako i za ostale režisere.

CL: Na koji način ste počeli sa režiranjem filmova i da li je ovo bila želja koju ste imali od mladosti ?

AK: Na samom početku srednje škole, nekako sam jednostavno osjetila da bih voljela da pravim filmove. Bez obzira na činjenicu da nisam znala uzrok ovoj želji, bila sam poprilično sigurna u nju. Nije postojao ni jedan poseban razlog, osim možda činjenice da sam jako voljela da fotografišem od malih nogu. Kasnije sam išla u cinema klubove, gdje sam odgledala gotovo svaki važni film iz perioda 60ih i 70ih godina. Nakon srednje škole, shvatila sam da imam mnogo toga da naučim jer filmski režiseri moraju znati veliki broj različitih stvari i da moraju imati zrelu ličnost. I dalje smatram da je jako korisno završiti jedan fakultet prije nego se počne sa Filmskom akademijom. Tako da sam na Univerzitetu društvenih nauka završila Poljski jezik i književnost, Estetiku, kao i Istoriju i teoriju filma. Dva od ova tri fakulteta su po tematici jako bliski sa stvaranjem filmova, i predstavljaju pravu osnovu mog znanja koje bi praktično bilo nemoguće steći na Filmskoj akademiji, zbog nedostatka vremena i drugačijeg koncepta predavanja.

CL: Jednom prilikom ste izjavili da niste imali važnijih uticaja i da su filmovi i režiseri koje poštujete previše brojni kako biste ih pomenuli u kratkom spisku, i da u današnje vrijeme smatrate da je ovo pitanje mučno za odgovoriti.

AK: Ne smatram ovo pitanje mučnim, iz razloga što sam svjesna činjenice da ljudski umovi funkcionišu na način da uvjek osjećaju potrebu da porede stvari jedne sa drugima. Ali svakako stoji da ne bih mogla spomenuti samo par režisera ili filmova koji su imali stvarni uticaj na moju umjetničku evoluciju i razvoj. Na početku mojih učenja, svje je imalo ogroman uticaj na mene – svaki film mi se činio kao jedan veliki izazov. Onda su neki filnovi i režiseri počeli da mi se sviđaju više, neki manje, a danas pravim filmove koji nemaju nikakve povezanosti sa prethodno rečenim. Počela sam praviti filmove i oni filmovi koje sam napravila su jednostavno postali ovakvi. Naravno, imala sam opštu ideju o stilu u kojem sam željela da fimovi budu, ali ne mogu reći da sam počela da ih pravim ovakvima zato što je na mene uticao neki film koji mi se svidio. Otvoreno govoreći, filmove nekih režisera koji su možda slični mojima, sam otkrila nakon što sam shvatila da imamo donekle slične načine razmišljanja.

To je čudno, zato što sam neke od tih režisera znala i od prije ali nisam poimala ovu povezanost, ili je to možda zato što ti režiseri nisu bili među mojim „najomiljenijima".

CL: Odakle je proistekla priča iz vašeg prvog kratkog filma „Razvrstana slova"?

AK: U to vrijeme, zadata mi je tema – Grad – za kratki film. Razmišljajući o ovom zadatku, dobila sam ideju o usamljenoj osobi koja posmatra druge ljude i putuje kroz grad u potrazi za njima. Način na koji glavni lik uspjeva da uđe u živote ovih ljudi jeste putem čitanja njihove pošte obzirom da radi u pošti, i sortira pisma. (U to vrijeme e-mail je bio veoma nova pojava, i gotovo niko ga nije koristio). Tokom perioda od više godina kopirao je ta pisma, i takođe je fotografisao te ljude u tajnosti tako što je odlazio do njihovih domova. Postepeno, saznavao je čitave porodične priče.Na kraju, nastavlja da odgovara na pisma različitim ljudima, naravno samo za sebe, kako bi nastavio sa svojim albumima, sa svojom kolekcijom. Ovo ga u stvari spašava, jer posmatranje drugih ljudi predstavlja njegov način da nadomjesti nedostatak ljudskih odnosa u njegovom životu.

U principu, smatra da koja god tema vam je zadata, vi počnete da je oblikujete u onu priču koja vas istinski zanima.

CL: Lik (Lajos Mezei) provodi svoj život špijunirajući druge ljude. Da li je on imao neku manu u sklopu ličnosti koja ga je napravila voajerom ili je bio uvučen u taj svijet zbog dosadne prirode svog posla?

AK: Postoji element koji prožima svaki moj film koji sam napravila, počevši sa mojim prvim kratkim filmom – samoća. Smatram da je samoća jedan od najvećih problema u našim društvima. Ljudi su rođeni za društveni život, ali većina njih ostaje sama uprkos činjenici da su okruženi ljudima. Osjećanje samoće je ono što muči većinu nas tokom dužih ili kraćih perioda. Ali postoje oni koji provode svoje živote kao pustinjaci, i ovakve osobe, što više usamljenije postaju, teže im postaje da stvore društvene veze. Nakon određenog vremena, ne postoji izlaz iz ovakvih situacija osim u sljučaju spoljašne pomoći. Neki ljudi pokušavaju da stvre sopstveni svijet, a naš poštar – uz mogućnost koja mu je data kroz njegovu profesiju – stvara priču svog života posmatrajući određene ljude ili porodice. Kako poznaje svaki segment njihovih života , počinje da se osjeća kao da je i on dio njihovih života, kao da im pripada. Ovdje možemo uočiti sličnost sa onima koji gledaju TV serije koje nikada ne završavaju.