Festivals 25. Festival Evropskog Filma, Palić, 14-20. jul, 2018
Festival posvećen evropskoj kinematografiji
i - Mileni Dravić
Festival Evropskog Filma, koji se održava na veličanstvenoj Ljetnjoj sceni predivnog Palićkog jezera kod Subotice, svjedoči turbulentnoj istoriji nastajanja. Osnovan kao Međunarodni filmski festival Palić 1992. godine pod okriljem Opštine Subotic, od malog regionalnog festivala koji je organizovao nepretenciozne filmske večeri u godinama mraka i izolacije, prerastao je u ozbiljnu međunarodnu instituciju i od svog 10.-og izdanja, sa brojnijom publikom i uz prisustvo sve većeg broja renomiranih međunarodnih, uglavnom evropskih, gostiju 2003. postaje Festival evropskog filma, kada dobija i članstvo u „Evropskoj koordinaciji filmskih festivala“. I danas se festival ponosi svojom specifičnošću da je jedan od rijetkih festival u svijetu koji prikazuje iskljućivo evropske filmove - «sa 100% evropskim sadržajem», kako pojašnjavaju organizatori.
Postulat festivala je rezimiran na sljedeći način : « Verujemo da umetnost kroz odmeravanje odnosa stvarnog i mogućeg može doprineti reafirmaciji humanijeg sveta. Verujemo da umetnost nije roba i da postoje vrednosti koje nije moguće relativizovati (…) Izborom najkvalitetnijih ostvarenja savremene evropske kinematografije koja ne pristaje na kompromise, Festival evropskog filma Palić želi da dokaže da ovakva vrsta verovanja nije uzaludna, i da svaki pokušaj emancipacije i obnavljanja kritičke svesti ima dubokog smisla. »
|
ZLATNI TORANJ ZA NAJBOLJI FILM : DEVOJKA, u režiji Lukasa Donta, realizovanom u belgijsko-holandskoj koprodukciji. “Ovaj film je najcelovitije i najmoćnije delo u Takmičarskom programu, koje ne samo da se bavi iskrenošću i kompleksnošću složene teme već to čini duboko i bez stereotipa. Film nas je dirnuo na više nivoa.” “Za nesvakidašnje postignuće reditelja na svim poljima: odličan scenario, rad sa glumcima, montažu i vizuelni koncept. Izabrao je dobro poznat, naizgled lak žanr za koji jedino profesionalci znaju koliko je komplikovan.” Specijalno priznanje : španskom filmu KARMEN I LOLA rediteljke Aranče Ečevarije. “Za hrabar prvi film; za iskren, nežan i autentičan prikaz kulture; za rad sa naturščicima; za sigurno vođenje ove riskantne i komplikovane avanture; za sve glumce, njihovu hrabrost i odličnu glumu.” Žiri kritike – FEDEORA (Federacije filmskih kritičara Evrope i Mediterana) takmičarskog programa Paralele i sudari, u sastavu: crnogorska filmska teoretičarka i kritičarka prof. dr Maja Bogojević, bugarska filmska kritičarka Pavlina Jeleva i italijanska kritičarka Chiara Spagnoli Gabardi. Nagrada za najbolji film dodjeljuje se mađarskom filmu CVETNA DOLINA u režiji Lasla Čuja. “Snažna filmska priča debitantskog igranog ostvarenja koja prikazuje kako savremeni mladi ljudi na marginama traže ljubav i bore se za osnovni opstanak u potpuno otuđenom društvu.” Za više o nagradama http://www.palicfilmfestival.com/?page_id=1046 |
Ovogodišnje, jubilarno 25., izdanje sadrži bogatu programsku selekciju koju je nemoguće ispratiti cijelu, posebno jer ne smijete propustiti makar šetnju očaravajućim jezerskim sprudovima, a ako imate više vremena i sreće okupaćete se u njegovim ljekovitim mineralnim vodama i obići brojne impresivne salaše ili prirodne rezervate, kao i čuveni zoološki vrt.
Glavni takmičarski program, prikazan na grandioznoj Ljetnoj pozornici, obuhvata 14 evropska ostvarenja, u selekciji Nenada Dukića, koji se takmiče za nagradu “Zlatni toranj” za najbolji film festival, “Palićki toranj” za najbolju režiju i Specijalnu nagradu žirija.
Takmičarski program „Paralele i sudari“, koji se sastojao od 10 filmova prikazanih u Sali Bioskopa Eurocinema u Subotici, u selekciji Neil Younga, posvećen je dugometražnim igranim i dokumentarnim filmovima „iz zemalja nekadašnjeg geopolitičkog istoka Evrope koji se bave pitanjima tranzicije društva i sistema, međuetničkim odnosima, pitanjima identiteta i potreba za mirom i suživotom, tolerancijom u najširem smislu“.
Program “Mladi duh Evrope” prikazao je 30 dugometražnih igranih, dokumentarnih, kratkometražnih, eksperimentalnih, animiranih filmova, kao i „sve postojeće forme filma u potrazi za novim filmskim izrazima i mogućom slikom budućnosti filmske umetnosti”, takođe u selekciji Neila Younga, a prikazani su u novo-renoviranom šarmantnom bioskopu Abazija na Paliću.
Sada već tradicionalni program „Novi mađarski film“ je inspirisan činjenicom da u Vojvodini živi velika populacija mađarske manjine, koja nema prilike da prati tokove savremene mađarske filmske produkcije na bioskopskom repertoaru ili na televiziji.
Posebno impresivan segment predstavlja Omaž dobitnicima nagrade “Aleksandar Lifka”, koja je uspostavljena 1999. godine za izuzetan doprinos evropskoj kinematografiji. Aleksandar Lifka, čije ime nosi i nagrada i sačuvani stari bioskop, je regionalni filmski pionir, koji je 1911. godine osnovao prvi stalni bioskop u Subotici, u kojoj je i živio.
Dosadašnji laureati su: Miklos Jansco, Lucian Pintilie, Krzysztof Zanussi, Jiri Menzel, Andzej Wajda, Margarethe von Trotta i Theo Angelopoulos, Ken Russell, Ken Louch, Costa Gavras, Jean-Marc Barr, Nikita Mihalkov, Claude Lelouche, Roy Andersson, Christopher Hampton. Nagrada se dodjeljuje svake godine i po jednom domaćem autoru:: Dušan Makavejev, Eva Ras, Gordan Mihić, Milena Dravić, Puriša Đorđević, Živojin Mitrović, Velimir Bata Živoinović, Goran Marković, Predrag Miki Manojlović, Goran Marković, Goran Paskaljević, Srđan Karanović, Zoran Simjanović, Emir Kusturica, Mira Banjac, Želimir Žilnik, Slavko Štimac..
Festival je prije sedam godina pokrenuo i programski segment Eko Dox, koji se bavi dokumentarnim filmskim ostvarenjima posvećenim ekologij, u selekciji Igora Toholja. Filmovi su prikazani u Art bioskopu Aleksandar Lifka u Subotici, a program je praćen raspravama uživo, kao i naučnim skupom koji je okupio stručnjake i aktiviste iz oblasti očuvanja životne sredine.
Programski segment „Kinematografija u fokusu“ uveden je prije deset godina, sa namjerom da svake godine predstavi publici najnovija filmska ostvarenja, značajna u tom trenutku, posvećena određenoj evropskoj zemlji ili regiji. Do sada su na festivalu predstavljene kinematografije Švedske, Belgije, Norveške, Finske, Austrije, Izraela, Rusije, Češke, Poljske, Turske, Gruzije i Slovačke. Ovogodišnje festivalsko izdanje je posvećeno kinematografiji zemalja Crnomorskog regiona, u saradnji sa filmskim centrima zemalja Crnomorskog regiona.
Program je obuhvatao i segmente Omaž dobitniku nagrade „Undeground spirit“, Palićki pobjednici na trgu, Short matters, kao i Best of Europe 2017, koji predstavlja izbor od sedam
najznačajnijih evropskih filmova koji su ušli u bioskopsku distribuciju u Srbiji.
Ovogodišnje izdanje je bilo obilježeno izložbom MILENA (autora Maje Medić i Stefana Arsenijevića u Otvorenom univerzitetu u Subotici) posvećenoj divi jugoslovenskog glumišta, prvoj dobitnici nagrade “Aleksandar Lifka” i dugogodišnjoj predsjednici Savjeta Festivala - Mileni Dravić. Izložbu je otvorila Mira Banjac riječima “Milena Dravić je naša jedina autentična filmska glumica”, a direktor festivala Radoslav Zelenović dodaje da je Milena “kulturno dobro od najvećeg značaja za ovu zemlju”.
Izložbu je pratilo i predstavljanje monografije o Mileni Dravić (priredila Tatjana Nježić), a u čast Milene Dravić prikazan je i MALI FILM O VELIKOJ MILENI Miloša Radovića, o njenom radu. Uručen joj je i specijalni sebrnjak, kreiran povodom 25. edicije festivala. Ikona jugoslovenskog filma bila je dočekana rijetko dugim ovacijama, a publici se obratila riječima:
„Dobila sam mnogo nagrada, međutim za mene je najvažnije bilo da sam unutar sebe zadovoljna ulogom koju sam igrala. Mogli su to da budu i Oskari i ‘Palme’, sve to ne bi vredelo, ako nisam zadovoljna”
I
„U mom životu veliku podršku sam imala u mom suprugu, Draganu Nikoliću. Ovom prilikom mu se zahvaljujem. Mnoge lepe stvari su mi se dogodile zahvaljujući njemu. On je i sada tu sa nama, dok mi ovde pričamo, tako da vam se i on zahvaljuje”.
MB
